Zapewne przynajmniej część Czytelników od czasu do czasu ma do czynienia z karami pieniężnymi nakładanymi przez Inspekcję Transportu Drogowego i postępowaniami zmierzającymi do uchylenia bądź zmniejszenia tych kar. Dzisiaj (30 maja 2011 r.) wchodzą w życie przepisy, które spieranie się z ITD czynią nieco łatwiejszym.
Wycieczka do stolicy
Od kary nałożonej przez inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego zgodnie z art. 93 ust 5 ustawy o transporcie drogowym przysługuje odwołanie do Głównego Inspektora Transportu Drogowego mającego siedzibę w Warszawie. Od decyzji tego ostatniego przysługuje z kolei skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Niestety zgodnie z art. 13 § 2 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.) do rozpoznania skargi właściwy jest sąd, w okręgu którego siedzibę ma organ, którego działania dotyczy skarga. Tym samym w ostatecznym rozrachunku wszystkie zaskarżone kary pieniężne z terenu całego kraju były do tej pory przedmiotem rozstrzygnięć Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – tam bowiem mieści się siedziba GITD.
Nikogo nie trzeba przekonywać, że takie rozwiązanie nie służyło zbytnio przedsiębiorcom działającym w branży transportowej. Można wręcz pokusić się o stwierdzenie, że stanowiło ono realne ograniczenie w dostępie do sądownictwa administracyjnego. Skarżący podejmując decyzję o złożeniu skargi, musiał brać pod uwagę koszty dojazdu do stolicy, a w przypadku gdy korzystał z usług pełnomocnika również zwiększone koszty jego wynagrodzenia związane z wielogodzinnym wyjazdem. Postępowanie przed sądami administracyjnymi ma, co prawda, w gruncie rzeczy charakter pisemny, ale strona ma prawo bronić swoich interesów również w trakcie rozprawy i z reguły z tego prawa stara się skorzystać.
Sąd bliżej domu
Na szczęście dla skarżących od dzisiaj opisana sytuacja uległa zmianie. Skorzystano bowiem z możliwości przewidzianej w art. 13 § 3 p.p.s.a. stanowiącym, iż Prezydent RP może w drodze rozporządzenia, przekazać wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu rozpoznawanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli wymagają tego względy celowości. W opisywanym przypadku nie ulegało wątpliwości, iż celowym jest, by sprawy kar pieniężnych nakładanych na podstawie ustawy o transporcie drogowym mogły być rozpatrywane również przez sądy znajdujące się bliżej skarżących.
W dniu 18 kwietnia 2011 r. Prezydent RP wydał więc rozporządzenie w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Zostało ono opublikowane w Dzienniku Ustaw Nr 89 z dnia 29 kwietnia 2011 r. pod pozycją 506 (dostępne tutaj) i weszło w życie w dniu 30 maja 2011 r. Zgodnie z nowymi przepisami rozpatrywanie spraw z zakresu działania GITD dotyczących nakładania kar pieniężnych należeć będzie do właściwości wojewódzkich sądów administracyjnych, w obszarze właściwości których strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę.
Pomyślano również o przepisach przejściowych – sprawy dotychczas zarejestrowane w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie zostaną przekazane wg właściwości wynikającej z rozporządzenia. Nie będzie dotyczyć to tylko spraw, w których przed wejściem w życie rozporządzenia wyznaczono już rozprawę – w takim przypadku sprawa pozostanie we właściwości WSA w Warszawie.
Skutki nowej regulacji
Konsekwencje zmian mogą być dużo większe niż tylko łatwiejszy dostęp stron do sądu. Nie da się bowiem ukryć, że w poszczególnych wojewódzkich sądach administracyjnych te same przepisy potrafią być różnie interpretowane. Do tej pory w zakresie kar pieniężnych nakładanych przez ITD panowała dość jednolita linia orzecznicza. Obecnie w różnych ośrodkach może ona ulec zmianie. W ostatecznym rozrachunku wszystkie sprawy mogą jednak trafić do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który może swoim orzecznictwem kształtować jeden sposób wykładni poszczególnych przepisów (choć i w samym NSA bywają spory pomiędzy poszczególnymi składami orzekającymi). Osobiście oceniam nowe przepisy bardzo pozytywnie i to nie tylko dlatego, że rzadziej będę musiał jeździć do Warszawy 🙂
